آشنایی با اکوتوریسم

با رشد صنعت گردشگری آمار تقاضا برای طبیعت‌گردی خصوصاً اکوتوریسم و شاخه ‌ای مرتبط با آن نظیر توریسم روستایی، اگروتوریسم و … افزایش یافته است. سازمان جهانی جهانگردی رشد تقاضا برای گردشگری طبیعت را سالانه ۱۰-۳۰ درصد برآورد می کند، در حالی که رشد سالانه تقاضا برای گردشگری در کل ۳- ۴ درصد می‌باشد.

طبق آمار انجمن جهانی اکوتوریسم در سال ۲۰۰۴ نزدیک به ۴۰ درصد انگیزه سفر گردشگران، اکوتوریسم و بازدید از جاذبه‌های طبیعی برآورد شده است.
تاریخچه اکوتوریسم به سال ۱۹۶۵هنگامی که هتزر واژه اکوتوریسم را به کار برد باز می‌گردد.
جامعه بین‌المللی اکوتوریسم TIES تعریف فراگیری برای اکو توریسم ارائه داده است:
((اکوتوریسم سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که در آن محیط زیست حفظ و بر رفاه مردم محلی تأکید می شود)).

اکوتوریسم از دو واژه اکولوژی و توریسم مشتق شده است: اکولوژی بنا به تعریف جانور شناس معروف آلمانی Ernest Haeckel به مجموعه دانش مرتبط با طبیعت، یعنی بررسی کلیه روابط بین جانوران با محیط ارگانیک و غیر ارگانیک آن ها گفته می شود که این رابطه ممکن است دوستانه یا خصمانه باشد و به طور مستقیم یا غیر مستقیم صورت بگیرد؛ توریسم هم به نقل از سازمان جهانی جهان گردی پدیده ای اجتماعی، فرهنگی، تجاری بوده، که مستلزم جابجایی مردم به مکانی غیر از محل سکونت و کار خود است.اکوتوریسم از دیدگاه سازمان جهانی جهانگردی دارای مشخصات چهارگانه زیر است:
۱) وابسته به طبیعت باشد.
۲) از نظر اکولوژیک پایدار باشد.
۳) آموزش و تفسیر ارزش‌های سایت مهمترین بخش آن باشد.
۴) جوامع محلی و میزبان در آن مشارکت داشته باشند.
کشور ایران را می‌توان یکی از کشورهای برتر جهان از نظر قابلیت‌های طبیعی دانست. تنوع زیستی، تنوع اکوسیستم‌ها، تنوع اقلیمی و وجود چهار فصل کامل، و به طور کلی جاذبه‌‌های طبیعی بی‌بدیل در کنار فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی بیانگر قابلیت بالای توسعه طبیعت‌گردی و اکوتوریسم در ایران است.
مناطق حفاظت شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، پارک ها و مناطق جنگلی تحت مدیریت سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری در کنار سایر جاذبه‌های طبیعی کم نظیر از قابلیت‌های ایران در خصوص توسعه طبیعت‌گردی می‌باشند.

اکوتوریسم با طبیعت گردی متفاوت است

برخی به اشتباه اکوتوریسم را با طبیعت گردی هم معنی می دانند. در واقع، طبیعت گردی خود انواع مختلفی دارد و در گروه های متنوعی دسته بندی می گردد که اکو توریسم یکی از آن هاست. بنا بر تعریف انجمن بین المللی بوم گردشگری (International Ecotourism Society)  اکو توریسم ( بوم­ گردشگری) سفری مسئولانه به نواحی طبیعی است که به حفظ محیط زیست و پایداری رفاه مردم محلی منجر شود.