اورامان تخت سرزمین اهورایی
اورامان «اورامانات تخت» از دیگر دهکده های زیبا و تاریخی کشور ایران است که در استان کردستان ودر ناحیه ی جنوب شرقی شهرستان سرسبز مریوان، واقع شده است و پیشینه ای نزدیک به هزار سال دارد. با راهنمای طبیعت گردی خانه رفتینگ همراه باشید.
اورامان به معنی سرزمین اهورایی و مسکن اهورامزدا
اورامان به معنی سرزمین اهورایی می باشد و جایگاه اهورامزدا نیز هست، در اوستا آمده هور به معنی خورشید و هورامان نیز جایگاه خورشید معنی می دهد.
نام این روستا از ۲ قسمت «اورا» و «مان» تشکیل شده است، که در لغت نامه به معنی «سرزمین اهورا» می باشد. البته با توجه به این که در بعضی موارد این نام را «جایگاه خورشید» نیز معنی کرده اند.
طبیعت گردان لقب هزار ماسوله را به این دهکده داده اند. به دلیل اینکه نوع ساخت و ساز و طراحی خانه ها در آنجا به سبک روستای ماسوله و همچین روستای سراقاسید است.
روستای اوامانات تخت یکی از سرسبز ترین و زیباترین مناطق کوهستانی ایران به حساب می آید و رودخانه های لیله و سیروان که از میان این دهکده ی زیبا می گذرند و شادابی و طراوت را برای این ناحیه هدیه می آورند. این ۲ رودخانه در منطقه ای از مرز مشترک کشور عراق و ایران، که به «دروله» معروف است به یکدیگر متصل می شوند. همچنین می توان از چشمه ی زیبای «بل» سخن گفت که در نوع خودش کم نظیر است.
این دهکده ی کوهستانی و زیبا علاوه بر کوهستانی بودنش، جنگل های سرسبز و بزرگی دارد و درختانی نظیر زالزالک ، گلابی وحشی و بلوط در این جنگل ها قد علم کرده و زیبایی و سرسبزی این منطقه را ۲ چندان کرده اند. به نظر می رسد مردم و اهالی ساکن در این منطقه از قدیم تابه حال، برای گرم کردن خانه های خود و همچنین طبخ غذا از چوب درخت های این جنگل ها استفاده می کنند.
موقعیت جغرافیایی دهکده اورامانت
همان طور که پیش تر توضیح داده شد این روستا یعنی روستای اورامانات تخت در ناحیه ی جنوب شرقی شهرستان زیبای مریوان، از توابع استان کردستان است.
روستای اورامانات از دو قسمت بزرگ و کوچک تشکیل شده است. قسمت کوچک ان در شهر حلبچه که در کشور عراق واقع است و قسمت بزرگ جزو استان های کردستان و کرمانشاه کشور زیبای ایران محسوب می شود. برخی از اهالی روستای اورامانات تخت شهرهایی چون سنندج، تهران، حلبچه ، مریوان ، جوانرود، روانسر ، کرمانشاه و کامیاران را محل سکونت خود انتخاب کرده اند. این دهکده ی تاریخی در اصل از سه قسمت به نام های لهون ، هورامان تخت و ژاورو تشکیل شده است.
تاریخچه روستای اورامانات تخت
بر اساس مدارک برجای مانده، در نزدیکی دهکده های اسپریز ، ناو ، هجیج (این دهکده ها جزو اورامانا تخت هستند) مردمانی زندگی کرده اند که پیشینه ی آنها حدود چهل هزار سال تخمین زده شده است که در زمان پارینه سنگی زندگی کرده اند و نیز از آن زمان وسایل و ابزار انسان های غارنشین، باقیمانده ی تعدادی استخوان که شبیه به اسکلت بز کوهی است و اجاق در غارهای گیلان و مرو پیداشده است. همچنین استخوان هایی از انسان های نئاندرتال (گفته می شود انسان های نئاندرتال درواقع نوعی انسان های اولیه بوده اند که سرهایشان بزرگ، قد و هیکل کوتاه و بینی کوچکی داشته اند ولی به شدت نیرومند بوده اند.) در غارهای بیستون و شانیدر کشف شده است که کارشناسان معتقدند قدمت تاریخی ان ها به بیش از چهل هزار سال است. که به مرورزمان به این دهکده ی زیبا انسان هایی مهاجرت می کنند که بازمانده ی آن ها در غار زیبایی به نام کناچه یافت شده است.
جالب است بدانید که محققان و پژوهشگران در حوالی این دهکده ی زیبا رو آر مستنداتی ازجمله ۱ گور وسیع از جنس سنگ با سقفی به صورت گنبدی شکل و تعدادی خانه را پیداکرده اند که نشان می دهد انسان هایی از دوران عصر آهن در این ناحیه زندگی کرده اند و پیشینه ی آنها را بیش از سه هزار ۱۰۰۰ سال تخمین زده اند. به همچین نظر می رسد که از تاریخی ترین آثار این منطقه به حساب می آید و معماری آن به ناحیه ی غرب زاگرس مربوط می شود.
معماری پلکانی روستای اورامانات تخت
نوع احداث و طراحی خانه ها در روستای تاریخی اورامانات تخت به گونه ای است که از سنگ ساخته شده که بسیار زیباست و به سبک خشکه چین (خشکه چینی در ساخت وساز ساختمان یعنی روی هم یا کنار هم گذاشتن سنگ یا اجزای ساختمان با هماهنگی کامل و مرتب و اینکه در آن از هیچ ملاطی استفاده نمی شود.) است که بر روی هم و به صورت پلکانی بناشده اند.
روستای اورامانات و خانه پیرشالیار
باستان شناسان بر این عقیده اند که روستای اورامانات درگذشته های خیلی دور، دهکده ای معروف و وسیعی بوده و عواملی چون آب وهوای مناسب ،چشمه های خروشان، خانه شخصی به اسم پیرشالیار و آرامگاه زیبای او و منحصربه فرد بودن ازنظر طراحی و ساخت وساز بناها باعث شده است که این دهکده موردتوجه حاکمان ومردم قرار بگیرد و اورامان مرکز فرمانروایی انتخاب شود.
پوشش اهالی روستای اورامانات تخت
مردم این دهکده پوشش ساده و زیبایی بر تن می کنند. مردها پیراهن می پوشند و پارچه ای مثل عمامه دور سرخود می پیچند و کفش هایی به اسم کلاش (کلاش همان گیوه است) که با دست ساخته می شود به می پوشند. زن ها هم بر روی دوش خود قبا انداخته و لباس هایی بلند می پوشند و طاس کلاه (طاس کلاه نوعی کلاه است) بر سر گذاشته و روسری را دور آن می پیچند.
