باغ گلشن

اصفهک، روستایی که هست…

روستای اصفهک

اصفهک روستایی است تاریخی در ٣۵ کیلومتری شرقی شهر طبس که در جریان زمین لرزه روز ٢۵ شهریور ١٣۵٧ به شدت آسیب دید. با کشته شدن بیش از ٨٠ نفر از ساکنان، روستای تاریخی که برای سده ها محل سکونت بود، متروکه گشته و به تدریج خالی از سکنه شد، بگونه ای که حدود ۵ سال پس از زلزله، تقریبا نشانی از سکونت در روستا به چشم نمی خورد.
در پی اقدامات بازسازی پس از حادثه که بلافاصله پس از زلزله شروع شده بود، بازماندگان در خانه هایی که جهت اسکان موقت احداث شده بود، مستقر شدند. به تدریج و با ساخت روستای ساکنان به بخش نوساز که عمدتا واحدهایی حیاط دار بوده و با سبکی متفاوت از الگوی خانه های بومی ساخته می شدند، نقل مکان کردند.
با متروکه شدن روستای تاریخی، فرآیند فرسایش و تخریب آن که در معرض عوامل طبیعی و انسانی قرار داشت، شدت یافت، بگونه ای که در بازه ای ٣۵ ساله تاثیر فرسایش بر ابنیه خشتی روستا، به مراتب بیشتر از تخریب ناشی از زمین لرزه بود.

ساختار منحصربفرد  معماری روستای اصفخک از یک سو و منظر طبیعی جالب توجه بافت در کنار تمام خاطرات شیرین زندگی در روستا، از عواملی بود که ایده بازگشت به روستای تاریخی و مرمت آن را ایجاد کرد. با شکل گیری ایده مرمت در ذهن جوانان روستا، نخستین اقدامات بازسازی شامل نقشه برداری، محله بندی و برداشت گذرهای روستا در خلال سالهای ٩٢-١٣٩١ انجام شد.

در اوایل سال ١٣٩٣ و در پی بازدید اتفاقی مهندس فرامرز پارسی (یکی از متخصصان مرمت کشور) از بافت روستایی و آشنایی با اقدامات صورت گرفته در آن، آهنگ فرآیند مرمت و بازسازی روستا شدت گرفت. در طول ٢ سال آتی و با همت وی، بیش از چهار گروه دانشجویی با حضور در روستا، به تکمیل اسناد مطالعاتی و تهیه نقشه های وضع موجود و طرح مرمت پرداختند. نتیجه این امر، تهیه نقشه های وضع موجود بیش از ۴٠ بنا و آماده سازی نقشه های مرمت و معماری بیش از ١۵ بنا و آموزش فنی جوانان روستاست که با پشتیبانی علمی و فنی مهندسان مشاور عمارت خورشید تهیه شده است.

نتیجه این اقدامات، بهره گیری از امکانات روز مرمت و مشارکت ساکنان روستا در فرآیند بازسازی واحدهای مسکونی با رویکرد به اقامتگاه بوم گردی اصفهک است. امروزه، بیش از ١٠ نفر از جوانان روستا، در مراحل مرمت واحدهای مسکونی آموزش دیده و اقدامات بازسازی را زیر نظر مرمت گران متخصص انجام می دهند.
تجدید بنای حمام و مرمت مسجد قدیمی و مقبره های خانوادگی مجاور آن، خانه ساباط و خانه دو صفه در کنار بازسازی بخش هایی از جداره های خشتی روستا تنها بخشی از اقداماتی است که تاکنون صورت گرفته است. اقداماتی که همه و همه با همکاری و مشارکت اهالی روستا و به دست آنان صورت گرفته است.
مرمتی که هنوز در روستا ادامه دارد…

بر اساس پیش بینی های صورت گرفته، در پایان سال ١٣٩۵، مرمت چهار خانه روستا به همراه ساختمان هیئت (رستوران) و احیای حمام کوچک (قدیمی) تکمیل خواهد شد.