شهر زیر زمینی نوش آباد
شهر زیر زمینی نوش آباد در مجموعه تاریخی چاله سی شهرنوش آباد از توابع شهرستان آران و بیدگل شهری در زیرزمین به نام “اویی” وجود دارد که برای همه بازدیدکنندگان شگفت انگیز است. شهرنوش آباد پایتخت انوشیروان پادشاه ساسانی میباشد که در شمال شهر کاشان و در غرب شهر آران و بیدگل و در ۱۰ کیلومتری کاشان قرار دارد.لازم به ذکر است این مجموعه دارای قدمت ۱۵۰۰ ساله میباشد و به دوره ساسانیان مربوط میگردد. مجموعه اویی در زیر بافت قدیم شهر شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر نیز گسترده شده است. کشف این سازهها به صورت اتفاقی و توسط فدری که قصد حفر چاه در منزل خود داشت صورت گرفته و برای ورود به آن، به دلیل پیدا نشدن ورودی اصلی از آب انبار. که مجاور این شهر زیر زمینی است استفاده میشود.
سیستم تهویه شهر
سیستم تهویه شهر زیر زمینی نوش آباد از طریق کانالهایی بوده که در طبقه اول و به سطح زمین ایجاد شدهاست. چاههای مرتبط طبقات، علاوه بر عملکرد عبور و مرور، باعث جریان یافتن هوا در طبقات پایین میشدهاست. این عمل در مورد چاههای قنات نیز مصداق دارد. دسترسی به این فضاها، به دلیل قرار گرفتن در زیر زمین از طریق یک چاه و کانال باریک و کوتاه میسر میگردد
روشنایی این فضاها بوسیله پیهسوزهای سفالی بوده و روغن آنها احتمالاً از دو عصار خانه تاریخی موجود در نوش آباد تهیه میشدهاست.
در مواقع نا امنی و پناه گرفتن در زیر زمین آب مصرفی اهالی از پایابها و قناتها تامین میشدهاست.
این مجموعه که بهصورت دستکن زیر بافت شهرنوش آباد بهصورت مجموعهای از اتاقها، راهروها، چاههاو کانالهای متعددی در ۳ طبقه ایجاد شده است بر دیوارههای آن آثار برخورد لبه شیء تیز دیده میشود و با توجه بهسختی جنس زمین این منطقه، باستانشناسان این فرضیه را مطرح کردهاند که وسایلی که برای حفاری استفاده میشده، باید از جنسی شبیه الماس برخوردار بوده باشد.
آثار معماری به دست آمده تاکنون در سه طبقه شامل راهروهای باریک به همراه اتاقهای چهار گوش با طاقچههای ایجاد شده در دیوارهاست که ارتباط بین طبقات به وسیله چاههای عمودی حفر شده با پنج تا هفت متر عمق میباشد.
متأسفانه به دلیل نشت آب و ورود فاضلاب شهری به این مکان تاریخی و کهن باعث نمناکی و خیسی دیوارهها شده و دیوارهها حالت گل به خود گرفتهاند و مانع پیشرفت حفاریها و کشف مابقی این اثر ملی شده است که جا دارد قدر این شهر منحصربهفرد در دنیا که بزرگترین سازه در نوع خود در دنیاست را بدانیم و همه برای شناساندن آن به جهانیان و کشف و حفاری کامل آن تلاش کنیم.